italyanca: Commedia, Divina Commedia.
italyan şair ve yazar (bkz:dante alighieri) nin başyapıtı.
durante alighieri nin 14. yüzyılın ilk yarısında yazdığı, hristiyan ilahiyatına göre kurgulanmış bir öte alemde yapılan yolculuğun anlatıldığı eserdir. durante nin latince ve yunanca bilgisi, bu dillerde eser yazıp okuyabilmesi, modern italyanca nın kurucusu addedilmesi ve eserin sonradan sanatta yarattığı etkiler nedeniyle ilahi komedya dünya edebiyatının önemli bir parçasıdır.
esasen eserin ismi commedia olarak verilmiş ancak 1360 yılında Giovanni Boccaccio tarafından ilahi olarak nitelenmesi üzerine ilahi komedya olarak hafızalara girmiştir.
yazıldığı dönem için bu ismin seçilmiş olması, eserin içeriğine dair bir işarettir. çağcılları arasında tragedya ismi almış eserler sonu kötü, mutsuz biten kurguları işaret etmekte; komedya ise mutlu bir son için işaret seçilmekteydi. çağlar içinde yaşanan anlam kayması komedyayı güldürü manasına getirmiş olmakla birlikte; söz konusu dönemde farklı bir türü anlatmak için kullanılmıştır.
dindar bir hristiyan olan durante nin oluşturduğu kurgu hayatı ve dönemiyle ilgili çok sayıda iz taşımakla birlikte, hristiyan ilahiyatı için de bir esin noktası oluşturmuş, kendisine çağlar içinde çok sayıda atıf yapılmıştır. şairlerimizden cahit sıtkı tarancı nın en meşhur eserlerinden olan 35 yaş şiiri \" Yaş otuz beş! yolun yarısı eder. Dante gibi ortasındayız ömrün. \" dizeleriyle başlar. dan brown a ait olan cehennem isimli roman durante nin cehennemini model almıştır. Alessandro di Mariano di Vanni Filipepi, yani sandro botticelli durante nin cehennemini resmetmiş ve bu kurguyu daha geniş atıflar için görsel hale getirmiştir.
eserin anlatımı şairinin ağzından yapılmaktadır. durante arafı ve cehennemi geçerek cennete ulaşır. yolculuğu esnasında çok sayıda meşhura denk gelir ve hallerini okuyucusuna aktarır. 1300 yılının 7 nisan günü başlayan yolculuğunda durante nin yol arkadaşları romalı vergilius / Publius Vergilius Maro ve sevgili beatrice dir.
tarancı nın atıf yaptığı \" ömrün ortası \" ilahi komedya nın ilk dizesidir: Nel mezzo del cammin di Vita Nostra. yaşam yolumuzun ortasında. ( cehennem, 1. ezgi. )
durante nin cehennemi bir koni biçimindedir ve 9 kattan oluşur. katmanların her biri ayrı suçların muhitidir ve kişilerin atıldığı derinlik kabahatlerinin büyüklüğü ile ilişkilidir. burada her bir kabahat alaycı bir üslupla ve umarsızca cezalandırılmakta, cehennem papalardan politik düşmanlara, islam peygamberi muhammet ten buzda ceza çeken lucifer e kadar çok sayıda kişiyle ev sahipliği yapmaktadır.
döneminin islam karşıtı / islam nefreti içeren hristiyan düşüncesini islam peygamberi muhammet i cehenneme koyarak gösteren durante; 28. ezgi nedeniyle müslüman çevrelerde öfke yaratmıştır. ülkemizde basılan eski kopyalarında ilk kitap olan cehennem in yer almamasının sebebi bu öfkedir.
28. ezginin 22. bölümünden başlayıan söz konusu bölümün ilk kısmında muhammet peygamberin ağzından orada gördüğü işkenceyi anlatmaktadır. halife ali nin kendisi önünde ve yaralı ilerlediğini söyler, arkalarındaki iblisin onlara kıyıcı bir kılıç savurduğunu, sarmal boyunca yürürken yaralarının iyileştiğini ve yeniden yaralanmak üzere iblise ilerlediklerini anlatır. hemen sonrasında ismi geçen dolcine birader in yaşam öyküsü ise, müslüman dünya için hakaret anlamı taşıyan tasviri incelemekte iyi bir araçtır.
muhammet peygamberle aynı katta betimlenen dolcine birader / fra dolcino radikal bir hristiyan reformistidir. fransisken ekol uyarınca bir tarikat kurmuştur. cinselliği normal sayması ve kilise hiyerarşisine karşı çıkması sapkın ilan edilmesine neden olmuştur. 1307 senesinde işkenceden geçirilip yakılarak öldürülmüştür. bu yaşam öyküsünde ironik olan sir isaac newton ın kutsal kitabın yorumu eserinde vurguladığı üzere cinsel hayat yasağı olmuştur. isaac newton söz konusu eserinde ruhban sınıfının yemini olan cinsel hayat yasağının hristiyan öncesi inanışların geleneğinden bir bulaşma olduğunu söyler. eserde edinilen imaj bu bulaşmaların hristiyan öğretiyi kirlettiği yönünde kanaattir.
34 ezgi sonunda durante hayranı olduğu romalı vergilius ile cehennemden çıkıp arafa ulaşır. vegilius un muhiti de burasıdır. zira hayatı boyunca pagan olarak inanmıştır. araf genellikle cehennemin yoğun anlatımından sonra bir durağanlık hissi yarattığı intibasıyla anlatılır ve konukları cehennemden korkusuz ancak cennetten mahrumlardır.
araf kurguya göre göklerden fırlatılan şeytan ın yere çarpmasıyla dağılan topraktan oluşmuş, 7 katmanlı bir dağdır. katmanların 7 adet olması 7 ölümcül günah inanışına bir atıftır ve tırmanış günahlardan arınmayı işaret etmekte, zirvede ise adem ile havva nın kovuluştan önce ikamet ettikleri bahçe bulunmaktadır.
vergilius kabul edilmediği cennete ulaştırdığı durante yi beatrice in rehberliğine verir. 10 katmanlı cennette durante sevgili beatrice ile yeniden buluşmuştur ve kutsallığın somut karşılıklarına şahit olacaktır.
cennetin katmanları ay ile başlayıp merkür, venüs, güneş, mars, jüpiter ve satürn sıralamasıyla yükselir. bu sıralama durante nin çağcılları gibi dünya merkezli evrene ve güneşin dünya etrafında döndüğüne inandığının işaretidir. cehennemin mutlak değeri olarak 10. kata tanrının ikameti konumlanmış, tanrının kendisi ise zamandan bağımsız bir enerji, saf ışık olarak tasvir edilmiştir.
kaynak: timaş yayınları, nurseren yurtman çevirisi.
işbu giri kitapta ilerledikçe detaylandırılacaktır.
durante alighieri.
1265 senesinde italya da dünyaya gelmiştir. yüksek sınıftan bir aileye mensuptur. edebiyat ve politika dallarında çalışmalar yapmıştır. latince ve yunanca eserlere ilgi duymuştur.
eserlerinde ortaçağ dan rönesans a geçişin izlerini bulmak oldukça kolaydır. en ünlü eseri ilahi komedya olmakla birlikte latince ve italyanca dillerinde toplam 9 eser vermiştir. edebi çevrelerde modern italyanca nın kurucusu olarak sıfatlandırılmaktadır.
1321 senesinde hayatını kaybetmiştir.
yazarın en meşhur eseri hristiyan öğretilerine göre kurgulanmış bir öte alemde yaptığı yolculuğu anlatan ilahi komedya - la divina commedia dır. döneminde komedya kelimesi güldürü manasında değil sonu iyi biten hikaye olarak kullanılmış, esasen komedya olan eser adı Giovanni Boccaccio tarafından ilahi sıfatına layık görülmüş ve sonrasında bu betimlemeyle anılmıştır.
birinci kitap olan cehennem in 28. ezgisinde islam peygamberi muhammet ten bahsedip onu cehennemde tasvir etmesi eserin islam dini mensuplarınca lanetlenmesine sebep olmuştur. bu tasvir nedeniyle türkiye de eserin ilk kitabı, yani cehennem bir süre baskılara alınmamış; arayanlara genellikle basımda olduğu söylenmiştir.
floransa da Guelfolar partisine mensup bir babanın soylu oğlu olarak dünyaya gelmiş olan yazar, soyunun romalı olmasından övünç duymuştur. annesini çok erken yaşta, pek sevmediği babasını ise 18 yaşlarında kaybetmiş; üvey annesi ve kardeşleri ile yaşamaya devam etmiştir.
gücünü, varsıllığını ve zümresel konumunu kaybetmiş bir ailenin mensubu olarak durante nin aldığı eğitimden ziyade kendini geliştirmekte gösterdiği kabiliyet üzerinde durulmaktadır. bir papaz okulunda öğrenim gördükten sonra sürekli kendini geliştirme gayreti göstermiş; bilim, felsefe, resim, latince ve yunanca konularına ilgi göstermiştir.
ilahi komedya eserinde önemli bir rol verdiği beatrice, 9 yaşındayken tanışıp aşık olduğu, bir başkasıyla evlenip 24 yaşında ölen kadındır ve bu ölümün, durante nin motivasyonlarından biri olduğu kabul edilir. durante ebedi aşkının ölümünden 5 sene sonra ailesinin tayin ettiği kişiyle, Gemma di Manetto Donati ile evlenmiş; bu evlilikten 3 erkek ve 2 kız çocuğu sahibi olmuştur. kızlarından birinin ismi ise yine beatrice dir. evliliği hakkında mutsuzluk izlenimi kuvvetlidir ve sürgüne gönderilmesinin ardından eşini bir daha hiç görmemiştir.
sürgünü ise esasen imparatorluk ve papalık arasında yaşanan bir hakimiyet savaşının uzantısı olan floransa ailelerinin savaşı neticesinde gerçekleşmiştir. eşinin \" siyahlarla \" akrabalık ilişkilerine rağmen papalık tarafından desteklenen Guelfo grubunun \" beyazlar \" kısmında yer almıştır. papalık tarafından desteklenmekle birlikte reformist ve temkinli olan beyazlar ile dogmatik ve tam papacı olan siyahların savaşı Papa VIII. Bonifatius döneminde bir nihayete ulaşmış; bir kandırmaca ile floransa nın hakimiyeti siyahlara verilmiş, durante nin de dahil olduğu beyazların önemli bir kısmı sürgüne gönderilmiştir.
floransa ya dönüş çabalarının uzun süre boyunca başarısız olması, avrupa nın çeşitli yerlerinde ikamet eden durante de bir umutsuzluk yaratmış ve italya ya savaş açan lüksemburg kralı VII. Henry ye yazdığı mektuplarla onu floransa yı işgale teşvik etmiştir. işgal karşısında iç sorunları bir kenara koyan floransalılar beyazların ciddi bir kısmının şehre geri döndüğüne şahit olsa da, kuvvetle muhtemel mektupları yüzünden, durante bu grubun arasında yer almamıştır.
kesin ölüm sebebi hala bilinmeyen yazarın mezarı San Pier Maggiore / San Francesco kilisesi nde bulunmaktadır.
1265 senesinde italya da dünyaya gelmiştir. yüksek sınıftan bir aileye mensuptur. edebiyat ve politika dallarında çalışmalar yapmıştır. latince ve yunanca eserlere ilgi duymuştur.
eserlerinde ortaçağ dan rönesans a geçişin izlerini bulmak oldukça kolaydır. en ünlü eseri ilahi komedya olmakla birlikte latince ve italyanca dillerinde toplam 9 eser vermiştir. edebi çevrelerde modern italyanca nın kurucusu olarak sıfatlandırılmaktadır.
1321 senesinde hayatını kaybetmiştir.
yazarın en meşhur eseri hristiyan öğretilerine göre kurgulanmış bir öte alemde yaptığı yolculuğu anlatan ilahi komedya - la divina commedia dır. döneminde komedya kelimesi güldürü manasında değil sonu iyi biten hikaye olarak kullanılmış, esasen komedya olan eser adı Giovanni Boccaccio tarafından ilahi sıfatına layık görülmüş ve sonrasında bu betimlemeyle anılmıştır.
birinci kitap olan cehennem in 28. ezgisinde islam peygamberi muhammet ten bahsedip onu cehennemde tasvir etmesi eserin islam dini mensuplarınca lanetlenmesine sebep olmuştur. bu tasvir nedeniyle türkiye de eserin ilk kitabı, yani cehennem bir süre baskılara alınmamış; arayanlara genellikle basımda olduğu söylenmiştir.
floransa da Guelfolar partisine mensup bir babanın soylu oğlu olarak dünyaya gelmiş olan yazar, soyunun romalı olmasından övünç duymuştur. annesini çok erken yaşta, pek sevmediği babasını ise 18 yaşlarında kaybetmiş; üvey annesi ve kardeşleri ile yaşamaya devam etmiştir.
gücünü, varsıllığını ve zümresel konumunu kaybetmiş bir ailenin mensubu olarak durante nin aldığı eğitimden ziyade kendini geliştirmekte gösterdiği kabiliyet üzerinde durulmaktadır. bir papaz okulunda öğrenim gördükten sonra sürekli kendini geliştirme gayreti göstermiş; bilim, felsefe, resim, latince ve yunanca konularına ilgi göstermiştir.
ilahi komedya eserinde önemli bir rol verdiği beatrice, 9 yaşındayken tanışıp aşık olduğu, bir başkasıyla evlenip 24 yaşında ölen kadındır ve bu ölümün, durante nin motivasyonlarından biri olduğu kabul edilir. durante ebedi aşkının ölümünden 5 sene sonra ailesinin tayin ettiği kişiyle, Gemma di Manetto Donati ile evlenmiş; bu evlilikten 3 erkek ve 2 kız çocuğu sahibi olmuştur. kızlarından birinin ismi ise yine beatrice dir. evliliği hakkında mutsuzluk izlenimi kuvvetlidir ve sürgüne gönderilmesinin ardından eşini bir daha hiç görmemiştir.
sürgünü ise esasen imparatorluk ve papalık arasında yaşanan bir hakimiyet savaşının uzantısı olan floransa ailelerinin savaşı neticesinde gerçekleşmiştir. eşinin \" siyahlarla \" akrabalık ilişkilerine rağmen papalık tarafından desteklenen Guelfo grubunun \" beyazlar \" kısmında yer almıştır. papalık tarafından desteklenmekle birlikte reformist ve temkinli olan beyazlar ile dogmatik ve tam papacı olan siyahların savaşı Papa VIII. Bonifatius döneminde bir nihayete ulaşmış; bir kandırmaca ile floransa nın hakimiyeti siyahlara verilmiş, durante nin de dahil olduğu beyazların önemli bir kısmı sürgüne gönderilmiştir.
floransa ya dönüş çabalarının uzun süre boyunca başarısız olması, avrupa nın çeşitli yerlerinde ikamet eden durante de bir umutsuzluk yaratmış ve italya ya savaş açan lüksemburg kralı VII. Henry ye yazdığı mektuplarla onu floransa yı işgale teşvik etmiştir. işgal karşısında iç sorunları bir kenara koyan floransalılar beyazların ciddi bir kısmının şehre geri döndüğüne şahit olsa da, kuvvetle muhtemel mektupları yüzünden, durante bu grubun arasında yer almamıştır.
kesin ölüm sebebi hala bilinmeyen yazarın mezarı San Pier Maggiore / San Francesco kilisesi nde bulunmaktadır.
kültür ve bilim hizmeti sunan televizyon programı.
demirbaş niteliğindeki celal şengör ve ilber ortaylı yla birlikte, konuk alınan gönül tekin, timsal karabekir gibi kişilerle ufuk açıcı ve bilgilendirici işlev üstlenmektedir.
demirbaş niteliğindeki celal şengör ve ilber ortaylı yla birlikte, konuk alınan gönül tekin, timsal karabekir gibi kişilerle ufuk açıcı ve bilgilendirici işlev üstlenmektedir.
eserleriyle okuyucusu için bir toparlama hizmeti veren yazar.
insanlık tarihi ve insan - dünya etkileşimi hakkında parçalar halinde sahip olunan ve bilinen bilgilerle kanaatleri yorucu olmayan bir üslupla derleyip değerlendirmiş; üzerinde düşünmek ve konuşmak için sistemli bir genel tablo üretmeyi başarmıştır.
insanlık tarihi ve insan - dünya etkileşimi hakkında parçalar halinde sahip olunan ve bilinen bilgilerle kanaatleri yorucu olmayan bir üslupla derleyip değerlendirmiş; üzerinde düşünmek ve konuşmak için sistemli bir genel tablo üretmeyi başarmıştır.
ağırlıkla iskandinav, germen, slav, yunan ve kelt mitolojilerinden esinlenmiş; esatir metinleri ve kişileriyle yakınlığı edebi çevrelerde tartışılmış; yazarının beyanlarına göre bilinçsiz bir katolisizim etkisiyle var olup alegori içermeyen kitap serisidir.
yazarın diğer eserleri:
1925 - Sir Gawain And The Green Knight (editör, E.V. Gordon ile birlikte)
1936 - Beowulf: The Monsters And The Critics
1937 - Hobbit
1939 - Fairy Stories
1949 - Farmer Giles Of Ham
1957 - Yüzüklerin Efendisi
1962 - The Adventures Of Tom Bombadil
1967 - Smith Of Wootton Major, The Road Goes Ever On
ölümünden sonra yayınlanan eserleri:
1976 - The Father Christmas Letters
1977 - Silmarillion
1980 - Unfinished Tales
1981 - The Letters of J.R.R. Tolkien
1982 - Mr. Bliss
1983 - The Monsters And The Critics And Other Essays, Kayıp Öyküler Kitabı 1
1984 - Kayıp Öyküler Kitabı 2
1985 - The Lays Of Beleriand
1986 - The Shaping of Middle-Earth
1987 - The Lost Road and Other Writings
1988 - The Return Of The Shadow
1989 - The Treason Of Isengard , The War Of The Ring
1998 - Roverandom
2007 - Húrin in Çocukları
2008 - Tehlikeli Diyardan Öyküler
2012 - Bitmemiş Öyküler
yazarın diğer eserleri:
1925 - Sir Gawain And The Green Knight (editör, E.V. Gordon ile birlikte)
1936 - Beowulf: The Monsters And The Critics
1937 - Hobbit
1939 - Fairy Stories
1949 - Farmer Giles Of Ham
1957 - Yüzüklerin Efendisi
1962 - The Adventures Of Tom Bombadil
1967 - Smith Of Wootton Major, The Road Goes Ever On
ölümünden sonra yayınlanan eserleri:
1976 - The Father Christmas Letters
1977 - Silmarillion
1980 - Unfinished Tales
1981 - The Letters of J.R.R. Tolkien
1982 - Mr. Bliss
1983 - The Monsters And The Critics And Other Essays, Kayıp Öyküler Kitabı 1
1984 - Kayıp Öyküler Kitabı 2
1985 - The Lays Of Beleriand
1986 - The Shaping of Middle-Earth
1987 - The Lost Road and Other Writings
1988 - The Return Of The Shadow
1989 - The Treason Of Isengard , The War Of The Ring
1998 - Roverandom
2007 - Húrin in Çocukları
2008 - Tehlikeli Diyardan Öyküler
2012 - Bitmemiş Öyküler
dünyanın en hızlı satan kitabı ve dünyanın en çok satılan çocuk kitabı ünvanlarını elinde tutan fantastik seri. temel hikayenin anlatıldığı 8 filmlik gişe hasılatı 7.701.234.647 dolardır.
hristiyan dünyanın cadılık ve büyücülük algısı ile tarihine göndermeler yapan, büyü kelimelerini dini metinler gibi latince temelinde kuran, avrupa sihir algısı hakkında kurulmuş en kapsamlı ve sistematik kurguyu oluşturan seridir.
basılı eser olarak satışa sunulan iki adet hogwarts ders kitabı, ozan beedle ın hikayeleri ile harry potter ve lanetli çocuk kitabı temel hikayenin yan öğeleridir.
hristiyan dünyanın cadılık ve büyücülük algısı ile tarihine göndermeler yapan, büyü kelimelerini dini metinler gibi latince temelinde kuran, avrupa sihir algısı hakkında kurulmuş en kapsamlı ve sistematik kurguyu oluşturan seridir.
basılı eser olarak satışa sunulan iki adet hogwarts ders kitabı, ozan beedle ın hikayeleri ile harry potter ve lanetli çocuk kitabı temel hikayenin yan öğeleridir.
tarihçesi isminden menkul olmayan, türk - islam temelleri etrafında şekillendirilmiş bir ideolojiyi temsil eden, günümüzde devlet bahçeli tarafından yönetilen siyasal parti.
tarihçesinin isminden menkul olmaması durumu, türk siyasal hayatı hakkında geniş kitlelerin ilgisini çekmemiş dönemlerde gerçekleşen olayları kastetmektedir. bir başka deyişle, tam olarak anlatılabilmesi için kuruluşuna giden sürecin 1950 civarından başlanarak ele alınması gereklidir.
süreç başlangıcı olarak 1948 - millet partisi nin alınması mümkündür. partinin ömrü genel başkanlık görevini yapmış olan meraşal fevzi çakmak ın cenazesinde yaşananlar nedeniyle kısa sürmüştür. 1954 senesinde devam niteliğinde cumhuriyetçi millet partisi kurulmuş, ancak bu parti de 4 sene etkinlik gösterebilmiştir. kurucuları arasında Osman Bölükbaşı, Ahmet Tahtakılıç, Hasan Koçdemir, Enis Akaygen ve Suphi Batur yer almaktadır. parti 1958 senesinde türkiye köylü partisi ile birleşerek cmkp / cumhuriyetçi köylü millet partisi ismini almıştır.
cmkp kurucuları arasında yine Osman Bölükbaşı, Ahmet Tahtakılıç, Hasan Koçdemir, Enis Akaygen ve Suphi Batur yer almaktadır.
1965 senesinde on dörtler ile alparslan türkeş in bu partiye iştiraki yeni bir dönüşümü tetiklemiştir.
emekli bir albay olan ve 60 ihtilali sürecinde yer alan türkeş kısa sürede genel başkanlığa gelmiş, 1969 senesinde adana genel kongresi nde gerçekleşen milliyetçi hareket partisi ne dönüşümün başını çekmiştir.
tarihçesinin isminden menkul olmaması durumu, türk siyasal hayatı hakkında geniş kitlelerin ilgisini çekmemiş dönemlerde gerçekleşen olayları kastetmektedir. bir başka deyişle, tam olarak anlatılabilmesi için kuruluşuna giden sürecin 1950 civarından başlanarak ele alınması gereklidir.
süreç başlangıcı olarak 1948 - millet partisi nin alınması mümkündür. partinin ömrü genel başkanlık görevini yapmış olan meraşal fevzi çakmak ın cenazesinde yaşananlar nedeniyle kısa sürmüştür. 1954 senesinde devam niteliğinde cumhuriyetçi millet partisi kurulmuş, ancak bu parti de 4 sene etkinlik gösterebilmiştir. kurucuları arasında Osman Bölükbaşı, Ahmet Tahtakılıç, Hasan Koçdemir, Enis Akaygen ve Suphi Batur yer almaktadır. parti 1958 senesinde türkiye köylü partisi ile birleşerek cmkp / cumhuriyetçi köylü millet partisi ismini almıştır.
cmkp kurucuları arasında yine Osman Bölükbaşı, Ahmet Tahtakılıç, Hasan Koçdemir, Enis Akaygen ve Suphi Batur yer almaktadır.
1965 senesinde on dörtler ile alparslan türkeş in bu partiye iştiraki yeni bir dönüşümü tetiklemiştir.
emekli bir albay olan ve 60 ihtilali sürecinde yer alan türkeş kısa sürede genel başkanlığa gelmiş, 1969 senesinde adana genel kongresi nde gerçekleşen milliyetçi hareket partisi ne dönüşümün başını çekmiştir.
türk tarih profesörü.
kırım tatarı bir ailenin çocuğu olarak 1947 senesinde Bregenz, Avusturya`da bulunan bir göçmen kampında dünyaya gelmiştir. ankara ve istanbul daki okullarda temel öğrenimini alan ortaylı, ankara üniversitesi siyasal bilimler ve dtcf bünyesinde yüksek öğrenimini tamamladı. akademik çalışmalarını viyana üniversitesi nde oryantalizm ve slavizm üzerine devam ettirdi.
yüksek lisans öğrenimini chicago üniversitesi nde doktora çalışmasını ise ankara üniversitesi nde tamamlayan ortaylı, yüksek lisans öğreniminde tanıştığı halil inalcık ile sonraki senelerde de çalışmalar yürütmüş, inalcık ın ve daha önemlisi çalışmalarının daha geniş bir kitleye erişmesine katkı sağlamıştır.
avrupa ve rusya okullarında misafir öğretim üyeliği yapmış, türkiye de galatasaray ve bilkent üniversitelerinde tarih dersi vermiştir. topkapı müzesi müdürlüğü görevini yürütmüş, sayısız proje ve görevde katkı sunmuştur. pek çok ülkede ve pek çok konuda konferans veren, makale ve kitap yayınlayan ortaylı; günümüz türkiyesi için tarihi sevdiren, tarih merakı uyandıran, halka bilgi sunan, pratik düşünen ve çözümleyen bir kişilik olarak kabul görmüştür.
hakkında resmiyet içeren beyanların yanında, huysuz ve umursamaz görünüşlü tonton olduğu gerçeği de bulunmaktadır. insanı bilgisiyle ürkütüp hazır ola sokmakta da kahkaha attırmakta da hiç zorlanmaz.
kırım tatarı bir ailenin çocuğu olarak 1947 senesinde Bregenz, Avusturya`da bulunan bir göçmen kampında dünyaya gelmiştir. ankara ve istanbul daki okullarda temel öğrenimini alan ortaylı, ankara üniversitesi siyasal bilimler ve dtcf bünyesinde yüksek öğrenimini tamamladı. akademik çalışmalarını viyana üniversitesi nde oryantalizm ve slavizm üzerine devam ettirdi.
yüksek lisans öğrenimini chicago üniversitesi nde doktora çalışmasını ise ankara üniversitesi nde tamamlayan ortaylı, yüksek lisans öğreniminde tanıştığı halil inalcık ile sonraki senelerde de çalışmalar yürütmüş, inalcık ın ve daha önemlisi çalışmalarının daha geniş bir kitleye erişmesine katkı sağlamıştır.
avrupa ve rusya okullarında misafir öğretim üyeliği yapmış, türkiye de galatasaray ve bilkent üniversitelerinde tarih dersi vermiştir. topkapı müzesi müdürlüğü görevini yürütmüş, sayısız proje ve görevde katkı sunmuştur. pek çok ülkede ve pek çok konuda konferans veren, makale ve kitap yayınlayan ortaylı; günümüz türkiyesi için tarihi sevdiren, tarih merakı uyandıran, halka bilgi sunan, pratik düşünen ve çözümleyen bir kişilik olarak kabul görmüştür.
hakkında resmiyet içeren beyanların yanında, huysuz ve umursamaz görünüşlü tonton olduğu gerçeği de bulunmaktadır. insanı bilgisiyle ürkütüp hazır ola sokmakta da kahkaha attırmakta da hiç zorlanmaz.
habertürk kanalı nda yayınlanan son programları için:
(url:https://www.youtube.com/watch?v=nWR_VVk9waw)
ilber ortaylı ve celal şengör.
(url:https://www.youtube.com/watch?v=VoHuPXOsZDs)
celal şengör ve nalan lom.
(url:https://www.youtube.com/watch?v=9NAK38ePl2c)
ilber ortaylı ve celal şengör - ortaçağ da bilim ve felsefe.
(url:https://www.youtube.com/watch?v=jXiJVqxjGbc)
celal şengör - büyük coğrafi keşifler.
(url:https://www.youtube.com/watch?v=nWR_VVk9waw)
ilber ortaylı ve celal şengör.
(url:https://www.youtube.com/watch?v=VoHuPXOsZDs)
celal şengör ve nalan lom.
(url:https://www.youtube.com/watch?v=9NAK38ePl2c)
ilber ortaylı ve celal şengör - ortaçağ da bilim ve felsefe.
(url:https://www.youtube.com/watch?v=jXiJVqxjGbc)
celal şengör - büyük coğrafi keşifler.
60 İhtilali ile görevlerinden azledilip tutuklanan, yargılanıp idam cezasına çarptırılan ve cezası ifa edilen eski türkiye cumhuriyeti başbakanı.
tam ismi ali adnan ertekin menderes tir. 1899 senesinde aydın da doğmuştur. babası izmirli katipzade ethem efendi annesi Alipaşazadeler den Tevfika hanım dır. ebeveynlerini erken yaşta kaybedip henüz 9 yaşındayken bir toprak ağası olmuştur.
evliyazadeler den fatma berin hanımefendi ile evlenmiş, yüksel, mutlu ve aydın isimli üç oğul sahibi olmuştur.
izmir ittihat ve terakki mektebi ve izmir amerikan koleji nde öğrenim görmüştür. 1931 senesinde ilk kez chp den vekil seçilmiş, sonrasında hukuk eğitimi almak üzere ankara hukuk fakültesi ne kayıt yaptırmıştır.
askeri eğitimini yedek subay olarak alan menderes sıtma hastalığına yakalandığı için ilk cihan harbi ne katılamamış ancak kurtuluş savaşı esnasında görev alıp gösterdiği hizmetler nedeniyle istiklal madalyası na layık görülmüştür.
serbest cumhuriyet fırkası nda örgütleyici çalışmaları yapmış, partinin kendini feshetmesi üzerine chp aydın vekili olarak meclis e girmiş, 1945 yılına dek komisyon raporlama görevini ifa etmiştir. toprak kanunu nu şahsi menfaatleri motivasyonuyla şiddetle eleştirmesi partiden ihracının asli sebeplerindendir.
1946 yılında demokrat parti nin kuruluşunda yer almış, aynı seneki seçimlerde kütahya vekili olarak seçilmiştir. ismi parti içinde celal bayar ın hemen ardından, ikinci adam olarak anılmaya başlanmış, 4 sene sonra % 53 oy alan partisinin tek başına iktidar olmasına şahit olmuştur.
10 yıllık dp iktidarı içinde 5 hükümet kurulmuş, memleket sathında çaplı değişimlerin başı çekilmiştir. genel tablo ilk satıhta sanayileşen ve zenginleşen bir türkiye olmakla birlikte, günümüzdeki toplumsal sorunların kayda değer kısmı söz konusu dönemde filizlenmiştir.
60 ihtilali ile görevlerinden el çektirilip tutuklanmış, 1961 yılında boynundan ölene dek asılmak biçimiyle idam edilmiş, iade - i itibarı TBMM tarafından 1990 yılında verilmiştir.
tam ismi ali adnan ertekin menderes tir. 1899 senesinde aydın da doğmuştur. babası izmirli katipzade ethem efendi annesi Alipaşazadeler den Tevfika hanım dır. ebeveynlerini erken yaşta kaybedip henüz 9 yaşındayken bir toprak ağası olmuştur.
evliyazadeler den fatma berin hanımefendi ile evlenmiş, yüksel, mutlu ve aydın isimli üç oğul sahibi olmuştur.
izmir ittihat ve terakki mektebi ve izmir amerikan koleji nde öğrenim görmüştür. 1931 senesinde ilk kez chp den vekil seçilmiş, sonrasında hukuk eğitimi almak üzere ankara hukuk fakültesi ne kayıt yaptırmıştır.
askeri eğitimini yedek subay olarak alan menderes sıtma hastalığına yakalandığı için ilk cihan harbi ne katılamamış ancak kurtuluş savaşı esnasında görev alıp gösterdiği hizmetler nedeniyle istiklal madalyası na layık görülmüştür.
serbest cumhuriyet fırkası nda örgütleyici çalışmaları yapmış, partinin kendini feshetmesi üzerine chp aydın vekili olarak meclis e girmiş, 1945 yılına dek komisyon raporlama görevini ifa etmiştir. toprak kanunu nu şahsi menfaatleri motivasyonuyla şiddetle eleştirmesi partiden ihracının asli sebeplerindendir.
1946 yılında demokrat parti nin kuruluşunda yer almış, aynı seneki seçimlerde kütahya vekili olarak seçilmiştir. ismi parti içinde celal bayar ın hemen ardından, ikinci adam olarak anılmaya başlanmış, 4 sene sonra % 53 oy alan partisinin tek başına iktidar olmasına şahit olmuştur.
10 yıllık dp iktidarı içinde 5 hükümet kurulmuş, memleket sathında çaplı değişimlerin başı çekilmiştir. genel tablo ilk satıhta sanayileşen ve zenginleşen bir türkiye olmakla birlikte, günümüzdeki toplumsal sorunların kayda değer kısmı söz konusu dönemde filizlenmiştir.
60 ihtilali ile görevlerinden el çektirilip tutuklanmış, 1961 yılında boynundan ölene dek asılmak biçimiyle idam edilmiş, iade - i itibarı TBMM tarafından 1990 yılında verilmiştir.
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?