meiji restorasyonu

İmparator Meiji İmparator Komei'nin ikinci oğludur. Babasının ölümünden sonra 1867'de 15 yaşındayken tahta çıkmıştır. 1868 yılında samurayların yardımıyla Tokugawa Şogunluğu'na son vererek yönetimi fiilen eline almıştır.

Meiji tahta 15 yaşında çıkmasına rağmen ülkeyi kalkındırmış ve Japonya'nın en önemli İmparatorlarından birisi haline gelmiştir.

Babasının aksine modernleşme akımını destekleyerek 1868 yılında Japonya'yı Batılılaşma yoluna sokan Beş Maddelik Ant'ı yayımladı.

Bu maddeler:

Müzakere meclislerinin kurulması.
Devlet işlerinin yürütülmesinde tüm sınıfların katılımı.
Gider yasalarının ve istihdamdaki sınıf kısıtlamalarının iptali.
Doğa yasalarının kötü örf ve adetlerin yerini alması.
İmparatorluk yönetiminin temellerini güçlendirmek için uluslar arası bilgi araştırması yapılması.
Meiji Restorasyonu Japonya'nın büyük reform hareketleridir. 1868'den 1912'ye kadar devam etmiş ve Japonya'nın yirminci yüzyılın başlarında modern bir millet olmasını sağlamıştır.

Batılılaşma çabalarının bazıları şunlardır:

Feodal düzenin yıkılarak batı tarzında modern bir devlet kurulması
İngiliz Kraliyet Donanması'nın örnek alınması ile Japon Donanması'nın kurulması
Ordunun çağdaşlaştırılması
Çağdaş bankacılık sisteminin oluşturulması
Demiryolları yapılması, telgraf ağlarının oluşturulması
Avrupa'dan uzman ve teknisyenlerin getirilmesi
Avrupa'ya öğrenciler gönderilmesi
Şogun adlı yerel yöneticilerin kaldırılarak merkezi otoritenin güçlendirilmesi
1889'da Almanya anayasası örnek alınarak anayasa oluşturulması
Eğitim reformu ile okur- yazar oranının artırılması
Yerli silah sanayinin kurulması
Takvimin değiştirilmesi
Giyim kuşamda batının örnek alınması


Japonya'nın hızlı sanayileşme ve çağdaşlaşması, üretimde çok büyük ilerlemeye sebep olmuştur. Tersane, demir dökümcüler, iplik fabrikası gibi 3000'e yakın fabrika kurulmuştur. Bunun sonucunda yerli kuruluşlar Batı teknolojisinin tüketicisi haline gelmiş ve bunu uluslararası piyasada ucuza satılabilecek ürünler üretmede kullanmıştır. Bununla birlikte, sanayi bölgesi çok fazla büyümüş ve sanayileşen merkezlere kırsal kesimden yoğun bir göç başlamıştır.

Japonya'da ilköğretim zorunlu hale getirilmiştir. Gazeteler çıkarılmaya başlanmış ve askerlik mecburi hale getirilmiştir. 20-30 yıl içinde binlerce km demiryolu yapılmıştır.

Başkent Kyoto'dan Edo'ya taşınmıştır. Fakat daha sonra Edo'nun adı değişmiş ve Tokyo olmuştur.

Japonya'nın devasa bir hızla gelişmesi savaşlara neden olmuştur. Japonya, Çin ve Rusya ile birçok kez savaşlar yapmıştır ve çoğundan galip ayrılmıştır. Bu durum Japonya'yı bölgesinin hâkimi kılmıştır. 1912 yılında İmparator Meiji ölmüştür. Ülke büyümeye devam etse de siyasi çalkantılar ülkeyi zor durumda bırakmıştır.

İkinci Dünya Savaşı' na kadar herşey Japonya için iyi gitse de savaşta ABD karşısında alınan okyanus yenilgileri ve işe yaramayan kamikaze denemeleri Japonya' yı sarsmıştır. Son darbe atılan atom bombalarıyla olmuştur ve Japonya bölgedeki hâkimiyetini savaştan sonra kaybetmiştir.

modern japonya'nın tohumlarının atıldığı restorasyon.

bu restorasyonda yapılan anayasa epey kısadır aslında. benim okuduğum versiyonu 4 sayfa bir şeydi. ama asya'nın ilk anayasasıdır.

bu dönemde japonya sanayileşmiş ve batılı ülkelerle neredeyse eşit konuma gelmiştir. üstüne bir de japonya 1905 yılında rusya'yı yeninde japonya artık bir batı ülkesi olarak görülmeye başlanmıştır.

dönem hakkında yazılmış en güzel roman bocchan'dır bence. türkçe çevirisi var mı bilmiyorum ama, hiç rastlamadım. ben sesli kitap olarak japonca dinlemiştim. aynı bizdeki 1923-1938 dönemi gibidir bu dönem.

mesela bu dönemde kimono giyen japonlar köylülükle özdeşleştirilmiştir. şehirli kadınlar kimono giymeyi terk etmiştir.