Kâşgarlı Mahmud bu eserini 11.yüzyıl gibi Türklerin islamiyeti benimsediği ve islamiyetin etkisiyle Arap dil ve kültürlerinden etkilendiği bir dönem de yazdı. Aslında bu sözlük sayesinde dilimizi Arap dilinin etkisi altına girip yozlaşmasından kurtardı.
Kâşgarlı Mahmud Divan-u Lügatit Türk eserini yazarken aslında Araplara Türkçemizin zenginliğini kanıtlama üstünlüğünü gösterme amacı gütmekteydi. Fakat sadece bu amaçla dahi yazılmış olsa Kâşgarlı Mahmud Divan-u Lügatit Türk eserinde hem Türklere ait efsaneler, şiirleri, destanları paylaşmış hem eski büyük Türk atalarının sözlerini bize hem eski Türkçe dili ile anlatmış hem de unutulmamalarını sağlamıştır.
Türkçenin Arap dili altında yok olmasını engellemiş ve Türkçe kelimelerin anlamlarını bize aktarmıştır.Özellikle Türklerin Orta asya da yerleşik bir yaşam hayatına geçmeleri ve sayıca fazla olan boyların her farklı şive ve ağızlarını bize farklarıyla birlikte göstermiş olması Kâşgarlı Mahmud'un 11.yy'ın en büyük alimlerinden birisi olduğunu göstermektedir.
Kâşgarlı Mahmud sadece Türk dilinin yozlaşmasını kurtarmak için Divan-u Lügatit Türk eserini yazan biri değil, aynı zamanda bu eserine dönemin haritasını çizebilecek kadar da bilgin bir insandır. Kâşgarlı Mahmud Divan-u Lügatit Türk'e kendi çizimi olan haritayı eklemiş ve haritada dünya merkezi olarak Balasagun şehrini belirlemiştir. Ayrıca haritada bütün Türk boy ve kavimlerini göstermesinin yanı sıra Türklerin ulaşamayacağını düşündüğü uzak bölgelerin adını es geçmiştir.
Kâşgarlı Mahmud bu haritada renklendirme çalışması yaparak haritanın daha net bir şekilde anlaşılmasını mümkün kılmıştır. Öyle ki haritada Kırmızı renk ile dağların temsil edildiğini, yeşil renkler ile denizlerin, sarı renk ile kumluk sahaların ve mavi renk ile ırmakların temsil edildiğini haritaya not düşmüştür.
Ayrıca Kâşgarlı Mahmud'un dünyanın merkezini Balasagun olarak belirlemesi ve sadece Türk toplumlarını göstermesi ve Türklerden ibaret olan bir harita çizmesi Kâşgarlı Mahmud'un milliyetçi yanını göstermektedir.Öyle ki Kâşgarlı Mahmud bütün alimlerden farklı olarak eserini Karahanlı devleti hakanına değilde dönemin abbasi halifesine sunması Kâşgarlı Mahmud'un Karahanlı devleti ile bir takım sorunlar yaşadığı gibi dedikodulara sahne olsa da çürütülmüştür.
Kâşgarlı Mahmud hakkında, özellikle de kişiliği hakkında çok fazla bilgi günümüze geçmemiştir.Bunun sebebi Kâşgarlı Mahmud'a ait bir çok belgenin ve bazı eserlerinin kaybolmasıdır.
Günümüzde Kâşgarlı Mahmud hakkında en ayrıntılı ve en güzel çalışmaları Ahmet Caferoğlu yapmış, ve incelemelerini bir kitapta toplamıştır. Sizlere bu kitabını okumanızı tavsiye ederim.