yokluk ;
yokluk kavramı, zihinde oluşan küllî karanlık bir ma'nâdır; ve küllî nûrânî bir ma'nâ olan vücûdun zıddı ve karşılıklısıdır. vücûdu, “yokluğun yokluğu” diye tarif ettiğimiz gibi, yokluğu da “yokluğun vücûdu” diye tarîf ederiz. yokluk öyle bir ezelî ve ebedî karanlıktır ki, ondan ezelen ve ebeden bir şey çıkmaz ve öyle bir ezelî ve ebedî sükûndur ki, ondan ezelen ve ebeden bir hareket görünmez. vücût, sonsuz olup bir sınırda sona ermediği için, yok luğun tahakkuk edebileceği bir sâha mevcût değildir; bundan dolayı yokluk mutlak olarak olmayan şey'dir. vücût dâimâ bir olup, kendi hakîkî hakîkatı üzerinde başkalaşmaksızın ve değişmeksizin ebedidir. ve yokluk da bunun gibi yokluğu üzerinde sâbittir. vücût aslâ yok olmaz ve mevcût, mevcût ol mayan olmaz ve mevcût olmayan da mevcût olmaz. çünkü hakîkatlerin de ğişmesi imkânsızdır. şimdi “vücût” hak ve “yokluk” bâtıldır. sûfilerden tahkîk ehli olanlar bu ma'nâya âşağıdaki tabirler ile işâret ederler: “hakîkî yokluk”, “halis yokluk”, “mutlak yokluk”, “mutlak batıl”, “salt yokluk”, “yokluk vücûdu”, “hakîkî batıl.” yokluk iki çeşittir: birisi bu bahsedilendir; diğeri de, “izâfî yokluk”, “var sayımsal yokluk” ve “kayıtlı yokluk” dedikleridir ki, bu yokluk çekirdeğin içindeki ağacın ve babanın dölünde olan çocuğun sûretleri gibidir. ya'nî po tansiyel olarak mevcût ve fiilen mevcût olmayan eşyâ izâfî yokluktadır. izâfî yokluk, salt vücût ile salt yokluk arasında bir berzahtan ibârettir.
Fususu'l Hikem / Muhyiddin ibni arabi
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?