fes

Şapka yerine kullanılan, kırmızı, kalın çuhadan yapılmış, tepesinde püskülü olan, silindir biçiminde başlık.

Osmanlı devletinin son döneminde ortaya çıkmış ve yıkılmasına kadar kullanılan resmî ve gayri resmî başlık. Fesin kullanılmaya başlanması yeniçeri ocağının kaldırılmasıyla başlar. Yeniçerilere ait ne varsa silinmek ve unutulmak isteğiyle kıyafetler kaldırılmış duvarlardaki amblemler kazınmış, mezar taşları dahi yıkılmıştır. İşte bu günlerde Kaptan-I Derya Hüsrev Paşa donanmasıyla Akdeniz'dedir. Donanma askerleri ise hepsi yeniçeri kıyafetinde olduğu için ve Bu şekilde İstanbul'a girmeleri mümkün olmadığı için bir çözüm aranır. Fas sahillerindeki yerli halkın geleneksel kıyafetinden ilham alınarak tüm donanmaya fes giydirilir. Bu durum donanmayı karşılayan padişah ikinci mahmud'unda hoşuna gider. Hem bütün askerler hemde bizzat padişahın kendisi sarığını çıkararak fes kullanmaya başlar. Osmanlı devletine bu şekilde giren fes her padişahta değişikliğe uğramıştır. Her padişaha özel fes çeşitleri Mahmudi, azizi, hamidi, Mecidi gibi kendi adlarıyla anılmıştır. Bu ayrımı mezar taşlarında da görmek mümkündür. Mezar taşlarındaki fesin modeline bakarak hangi padişah zamanında yaşadığını anlaşılabilir.