hadis

Kelime anlamı duyum olan, peygamber sözleri.

Hayatım boyunca en çok irdelediğim konulardan biridir diyebilirim.

Ne olduğuna bakmadan yaşamak kafa karşılığını engeller. Ancak bakmak ise aklını başkasına satmamak için elzem olandır.

Konu aşırı karmaşık ve dağınık. Kabataslak tabir etmek gerekirse: çok anlamsız şeyler var.

İslamı bir epistemoloji olarak ele alırsak ehli sünnet vel cemaat dediğimiz -kısaca sünnilik- şey bir nevi hipotez olur. Ve islam bu oluşum gibi birçok kol var bunlardan en bilindikleri şiilik ve mutezilelerdir.

Biz biraz daha sünnilik üzerinde duracak olursak, islam adına bir konuya hüküm verirken başvurulan dört kaynak bulunmakta
-kitap
-sünnet
-kıyas
-icma

Hadis dediğimiz şey ise ikinci kaynak olan sünnetin temelini oluşturmakta.

Hadis en başta belirttiğimiz gibi peygambere ait olduğu düşünülen duyumlardır. Burada duyumun altını çizmek istiyorum çünkü hadis kitaplarının en eskisi bile peygamber vefatının 250-300 yıl sonrasına dayanıyor. Onların da -tıpkı kuran gibi- ilk nüshaları elimizde bulunmuyor.

Bu konuyu değerlendirirken dikkat etmemiz gereken en önemli husus, dönemi kendi şartları altında değerlendirmektir.

Okur yazarlık dediğimiz durum çok az, eğitim kurumları yok. Kabileden devletleşmeye evrilmeye çalışan bir toplum, kadılarla yönetilmeye çalışılıyor ve sahip olunan devletler, emeviler ve Abbasiler.

İki rezil devletin tahakkümü altında bir İslam!
Ve hadisçileri...

Kütübü sitte hadisçilerinin çoğu birbirlerinin ravilerini güvenilmez iddia etmişlerdir.

Ravi: hadis zinciri içerisindeki bir halka.

O kadar çok olay var ki neresinden tutup anlatsam elimde kalır. Misal buhari'ye göre imamı azam sapıktır gibi.

Veyahut Abdullah bin Mesud dediğimiz sahabenin Felak ve nas'ı sure olarak kabul etmemesi gibi. Ve bu sahabeden nakledilen 800 küsür hadis gibi.

Birgün bu konuyu derleyip toplayıp hem kendi adıma hem de başkaları adına bir kolaylık yapmayı umuyorum.

Emevi ve Abbasi devletlerinin ulema ile ilişkileri, hadis yazarları, aktarıcılar ve dönemin yazım kültürü. Ve en önemlisi kuran nezdinde olayın nasıl ele alınması gerektiğine yönelik düşünceler/bilgiler/yorumlar.

Ben şahsım adına inanmaktan vazgeçtim diyebilirim. Ancak şu konuda uyarayım eğer bu konuya yönelirseniz yarım bırakamazsınız. Yarım bıraktığınız takdirde neye inanacağınız iki arada bir derede kalır.